ऊस उत्पादन वाढीसाठी सुक्ष्म अन्नद्रव्यांचा वापर

ऊस पिकाच्या वाढीसाठी सतरा अन्नद्रव्यांची गरज असते . त्यांना आवश्यक अन्नद्रव्ये असे म्हणतात .

या अन्नद्रव्यांचे तीन प्रकार पडतात.

1. मुख्य अन्नद्रव्ये :कर्ब, हायड्रोजन , प्राणवायु – हवा व पाणी द्वारे पिकांना मिळतात तर नत्र , स्फुरद, पालाश या अन्नद्रयांची पिकांना मोठ्या प्रमाणावर गरज लागते. ही पिकांना रासायनिक खतांद्वारे मिळतात.
2. दुय्यम अन्नद्रव्ये :कॅलशियम , म्याग्नेशिअम व गंधक यांची पिकांना मुख्य अन्नद्रव्यांखालोखाल गरज लागते. ही सुध्दा पिकांना रासायनिक खतांद्वारे मिळतात.
3. सुक्ष्म अन्नद्रव्ये :लोह , मंगल,जस्त , तांबे , बोरॉन , मॉलिब्डेनम , क्लोरीन व कोबाल्ट – ही पिकांना अल्प प्रमाणात लागतात परंतु आवश्यक असतात. – हि सुध्दा पिकांना रासायनिक खतांद्वारे मिळतात.

 
सुक्ष्म अन्नद्रव्यांची कमतरतेची कारणे :

1. भर खतांचा वापर न करणे
2. पिकांची फेरपालट न करणे
3. द्विदल पिकांचे बेवड न घेणे
4. संकरित वाणांचा मोठ्या प्रमाणावर वापर करणे
5. संयुक्त किंवा अती शुद्ध रासायनिक खतांचा वापर

 
ऊस पिकावर सुक्ष्म अन्नद्रव्यांमुळे होणारे चांगले परिणाम:

1. पिकांच्या पानामध्ये हरितद्रव्ये तयार करण्यास मदत करतात त्यामुळे पिकांची वाढ जोमदार होते
2. पिकांच्या वाढीसाठी लागणारे संयुजके तयार करण्यास मदत करतात
3. नत्र आणि पिष्ठमय पदार्थांच्या चयापचयाच्या क्रियेत मदत करतात
4. पिकांमध्ये जीवनसत्त्वे तयार करण्यास मदत करतात
5. मुळांची वाढ होण्यास मदत करतात
6. पिकांची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतात
7. ऊसाच्या साखर उताऱ्यात वाढ होते
8. ऊस उत्पादनात वाढ होते

 
ऊस पिकात सूक्ष्म अन्नद्रव्याचा वापर :ज्या जमिनीत लोह , जस्त , मंगल आणि बोरॉन या सूक्ष्म अन्नद्रव्याची कमतरता आहे, अशा जमिनीत प्रति हेक्टरी रासायनिक खतांव्यतिरिक्त –

1. लोहासाठी – २५ किलो हिराकस ( फेरस सल्फेट )
2. जस्तासाठी – २० किलो झिंक सल्फेट
3. मंगलसाठी – १० किलो मँगेनीज सल्फेट
4. बोरॉन साठी – ५ किलो बोरॅक्स वापरावे

 
ऊस पिकात सूक्ष्म अन्नद्रव्याचा वापर करताना घायवयाची काळजी :

अ) सूक्ष्म अन्नद्रव्याचा वापर करताना ते चांगल्या कुजलेल्या शेणखतात किंवा कंपोस्टखतात मिसळून त्यावर पाणी शिंपडावे व ५ ते ६ दिवसानी चांगले मुरल्यावर ते रासायनिक खतांच्या मात्रेसोबत जमिनीत चळी घेऊन द्यावे.

ब) ऊसाच्या उभ्या पिकामध्ये सूक्ष्मअन्नद्रव्येयुक्त खते फवारणीने देखील वापरता येतात